INLEIDING.
Van de Madurese dialecten is het Pamekasans het meest verbreid ; vooral op Java. Daarom is dat dialect door ons gekozen voor dit Ne- derlands-Madurees Woordenboek.
Van de taalsoorten of taalvormen is door ons alleen de gewone taal- soort opgegeven, om het boek niet te omvangrijk te maken. Door de ge- wone taalsoort kan men gemakkelijk de andere vinden in het Madurees- Nederlands Woordenboek 2e druk ; waar ze alle in voorkomen. Buiten- dien hoeven de meeste gebruikers van dit Woordenboek zelden of nooit een andere dan de gewone taalsoort te gebruiken.
De gewone taalsoort heet in het Madurees kasar. Niet te verwarren met kasar-dilu = grof.
Een enkele maal kan het voorkomen, dat wij toch ’n woord van ’n andere taalsoort opnamen. Dan hebben wij daar de verkorting bijge- voegd. Bijv. T = tengaan; A = alos; AT = alos-tēngḡi. Tengaan is de taalvorm die men tot gelijken, tot ouden van dagen gebruikt of tot man- doers en dēsa-hoofden ; vooral in bijzijn van hun ondergeschikten.
Wij hebben er ook van afgezien al de alos en alos-tēngḡi vormen op te geven. Tegen personen, waarvoor de Europeaan die zou moeten gebruiken, bijv. wedana’s en regenten, spreekt men gewoonlijk Maleis of Nederlands. Maleis dient men toch enigszins te kennen wegens de Chine- zen en andere vreemde Oosterlingen, en ook tegen andere Inlanders die geen Madurees verstaan.
Zelfs voor ’t geval dat men kasar sprekende, wegens de nabijheid van hooggeplaatsten, omtrent hen alos-tēngḡi woorden zou behoren te ge- bruiken, blijit nog de vraag: of de toegesprokene die AT woorden ver- staat; wat slechts zelden het geval is!
Als een afwijking van de gewone wijze van doen bij Nederlands Indi- sche woordenboeken, hebben wij achter de werkwoorden, die in het Ne- derlands gewoonlijk in de onbepaalde vorm geschreven worden, niet de actieve vorm geplaatst, maar het grondwoord ; dat tevens de gebieden- de vorm aanduidt. Vóór het grondwoord kan men de actieve vorm plaatsen als volgt. Een m vóór de klinkers of in de plaats van ’n p of b van de voorste letter van het grondwoord; n in plaats van t of d; ng in plaats van k of volgende letter, en nj in plaats van s of tj. De gewone regel die men toch dient te kennen.
m vóór klinkers of
in plaats van p of b;
n ” ” ” t of d ;
ng ” ” ” k of volgende letter ;
nj ” ” ” s of tj.
